Badem Yetiştiriciliği Hakkında ~ Özar Fidancılık Ve Peyzaj:Bodur Meyve Fidanları,Gemlik Ayvalık Edremit Zeytin Fidanları Süs Bitkile
Özar Fidancılık Ve Peyzaj:Bodur Meyve Fidanları,Gemlik Ayvalık Edremit Zeytin Fidanları Süs Bitkile: Badem Yetiştiriciliği Hakkında

12 Temmuz 2009 Pazar

Badem Yetiştiriciliği Hakkında

Badem, botanik açıdan kiraz, erik, ve şeftali ile aynı familyada yer almaktadır. Badem ,kayısı, şeftali gibi bazı meyve türleri binlerce yıl önce Türkiye’ye getirilmiştir. Badem, yıllarca sadece tohumdan üretilmesi sebebiyle birçok çeşitliliğe sahiptir. Bunun yanı sıra diğer ülkelerden yurdumuza Texas, Nonpareil gibi badem çeşitleri getirilmiş ve üretimi yapılmıştır. Badem yetiştiriciliği ülkemizde Ege Bölgesi’ nde yoğunlaşmış, bunu Akdeniz, Yç Anadolu ve Marmara bölgesi izlemiştir. Özellikle Ege ve Akdeniz Bölgeleri’ nde badem üretiminin üçte ikisi gerçekleşmektedir. Badem yetiştiriciliği açısından en önemli bölge, Ege Bölgesi’ nde bulunan Datça Yarımadası’ dır.


İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ

Badem için yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olan Akdeniz iklimi idealdir. Bununla beraber badem ağacı odun kısmının, kış soğuklarına dayanıklı olması nedeniyle, kış soğuklarının fazlaca olduğu yerlerde de yetişebilmektedir. Badem ağacının odun kısmı -20 °C ile -30 °C ye kadar soğuğa dayanıklıdır.

Bademin kış dinlenme ihtiyacı, diğer meyve ağaçlarına göre daha kısadır. 90-400 saatlik soğuklanma ihtiyacı yeterli olmaktadır.

Badem yetiştiriciliği için, ilkbahar başlangıcındaki hava şartları büyük önem taşır. Ylkbaharda gerçekleşebilecek don olaylarında, en kritik dönem çiçeklenme ve çağla oluşumu dönemleridir. Çiçeklenme zamanında -4 ile -5 °C ye, yeni oluşmaya başlayan çağla döneminde -1 ile -2 °C ye kadar dayanabilmektedir. Dona dayanıklılığı açısından çeşitler arasında farlılıklar olduğu da bilinmektedir.

Badem, meyve türleri içerisinde kurak iklime en çok dayanan türlerin başında gelir. Badem, kazık kök sistemine sahip bir meyve türü olduğu için kurak iklim koşullarına uyum sağlayan bir özelliğe sahiptir. Yağış 300 mm’ nin altına düşerse yeterli ürün alınamaz. Yağışlar ekim-mayıs ayları arasında düşüyor ise kuraklığa dayanıklı çeşitlerin seçilmesi gerekir.

Çiçeklenme zamanında oluşan aşırı yağış ve sis olayları badem için zararlıdır. Bu tür olaylar, öncelikle arıları etkilemesi ve onların uçuşlarını engellemesi nedeniyle döllenme problemine yol açacak ayrıca mantari hastalıkların belirmesine yol açacaktır. Dolayısıyla ürün miktarı etkilenecektir.

Badem, toprak istekleri bakımından seçiciliği fazla olmayan bir meyve türüdür. Hafif derin, süzek ve alüvyal topraklarda iyi ürün verir. Bu gibi topraklarda kökler 3-5 metre derine gider. Kumlu , killi, çakıllı topraklardan da hoşlanan badem, ağır ve özellikle su tutan yani taban suyu seviyesi yüksek olan toprakları hiç sevmez.

AĞAÇ ÖZELLİKLERİ

Badem ağaçları 6-8 metre boylanır. Bazı durumlarda 12 metreye kadar uzanan ağaçlarda bulunmaktadır. Yıllık dallar üzerindeki tüm tomurcuklar aynı mevsimde büyür ve ikinci dalların meydana gelmesi halinde ağaç yayvanlaşır. (ör: Nonpareil). Yıllık sürgünler üzerindeki tomurcukların sürmemesi halinde ise ağaç dik olarak büyür. (ör: Texas ). Badem ağaçlarının ortalama ömrü 50 yıldır. 100 yaşında badem ağaçlarına da rastlanmıştır.


KÖK

Badem kazık köklü bir bitkidir. Saçak kökleri az olduğundan fidanların yer değiştirme işleminde kayıplar görülebilmektedir. Badem uyanma faaliyetine en erken geçen meyve türü olması nedeniyle, dikiminin de paralel olarak erken yapılması gerekmektedir. Geç kalınırsa yine kayıplar artar. Aralık – Ocak ayı içinde, açık köklü dikilerek, badem bahçesi kurulan yerlerde, tutma oranının %100 e yakın olduğu gözlenmiştir.

ANAÇ

Aşılı ve çeşit özelliği kazanmış bademlerin anaçları yine bademdir. Buna badem çöğürü denilmektedir. Badem çöğürü, kireçli, kurak ve çakıllı topraklarda badem yetiştiriciliği için ideal bir anaçtır. Bu anaç üzerine aşılanan ağaçlar çok kuvvetli büyür ve bol meyve verir. Ömürleri de diğer anaçlardan uzun olur. Ayrıca ömrü çok kısa olan şeftali anacı, bazı badem türleriyle uyuşmazlık gösteren erik anacı ve klon anaçları da bulunmaktadır. Klon anacı, şeftaliXbadem melezi olan, GF 677 anacıdır. Bu anacın, badem ağacını biraz da olsa bodurlaştırdığı bilinse de, ömrünün kısa oluşu (15 yıl) dezavantajıdır.

BAHÇE TESİSİ

Öncelikle toprak derin olarak sürülür. Badem çabuk gelişen bir bitki olduğundan sık dikimden kaçınılmalıdır. Ayrıca kullanılacak anaç da bu mesafenin ayarlanmasında etkili olmaktadır. Bahçeler de kare dikim tercih edilmelidir. Meyilli arazide ise çapraz dikim yapılabilir. Fidanlar dikimi takip eden yaz aylarında birkaç kez sulanmalıdır.

Kışları soğuk geçmeyen bölgelerde fidan dikimi ocak ayında yapılır. Soğuk bölgelerde ise mart ayına doğru dikim yapılmaktadır. Fidanların bulunduğu bölgeye uyku devresinde götürülmesi gerekmektedir. Batı bölgelerimizde yetişen fidanların mart ayında uyanma faaliyetine geçmesi nedeniyle doğu bölgelerimizde dikimi yapılacak ise o bölgeye erken götürmekte fayda vardır.

FiDANLARIN DiKiME KADAR KORUNMASI VE TAŞINMASI


Fidan sökümünden sonra dikkat edilecek en önemli konu, fidanların özellikle köklerinin kurumasını önlemektir. Badem fidanlarında buna çok büyük önem vermek gerekir. Çünkü badem yer değiştirmeye çok hassas bir türdür. Fidanın yerinde oluşturduğu kazık kökle beraber, esasen az olan saçak köklerin bir kısmı da, söküm sırasında toprakta kalır veya zedelenir. Sökümden sonra fidanların korunması ve taşınması sırasında, köklerin daima nemli tutulması ve soğuktan zarar görmelerinin engellenmesi gerekmektedir. Açıkta, rüzgara karşı bırakılacak fidanlar su kaybederek kururlar. Bu nedenle dikildikleri yerlerde ne kadar özen gösterilirse gösterilsin fidanların tutumu gerçekleşmez. Keza -3°C sıcaklık köklere zarar verebilmektedir.

DiKiM

Meyve fidanlarının dikilmesinde en önemli safhalardan biri de çukurların açılmasıdır. Yşaretlenen yerlere dikilecek fidanların, kök yapısına ve toprağın işlenme durumuna göre 60-80 cm genişlik ve derinlikte çukurlar açılır. Yyi işlenmemiş ve ağır topraklarda çukurlar dikimden bir iki ay önceden açılmalıdır. Toprak iyi işlenmiş ise çukurlar hemen dikimden önce de açılabilir. Çukur açılırken üstten çıkan işlenmiş toprak çukurun bir yanına, işlenmemiş toprak çukurun diğer yanına konur. Dikim sırasında üstten çıkan toprağa, bir miktar yanmış çiftlik gübresi karıştırılarak, çukurun alt kısmına konur. Alttan çıkan toprak ise üst kısma konur. Böylece fidan köklerinin daha iyi gelişebileceği, besin maddelerince zengin, fiziksel yapısı uygun bir ortam yaratılmış ve fidanın toprakla teması tam olarak sağlanmış olur.

Dikimden önce mutlaka dikim budaması yapılması gerekmektedir. Söküm sırasında kökte meydana gelen kırılmaların, yaralanmaların ve zedelenmelerin olduğu yerler kökün sağlam olan yerlerinden iyi bir budama makasıyla ve mümkün olduğu kadar az yara bırakacak şekilde kesilip atılmalıdır.

Kök budamasına paralel taç budaması yapılmalıdır. Taç budamasını, ağacın ilerde alacağı şekli göz önüne alarak yapmak gerekir. Genel olarak bazı dallar dipten çıkarılır, bazıları da ana dal olabilecek sürgünler şeklinde bırakılır. Fidanların, ortalama, aşı yeri üstünden 80 cm tepede bir göz üzerinden kesilir. Yan dallardan da 10 cm dışa bakan bir göz üzerinden kesilir. Dikim budaması yapılan fidanlar hemen yerlerine dikilmelidir.

Fidanların dikiminde döllenme biyolojisi de göz önünde bulundurulmalıdır. Çeşit seçimi yönünden, çiçeklenme dönemleri tam çakışan çeşitler tercih edilmelidir.Döllenme çiçeklenmeyi etkileyeceğinden, ekonomik açıdan da önem arz etmektedir. Örnek vermek gerekirse; ana ürünümüz Nonpareil olursa, dölleyici çeşidiyle çiçeklenme zamanı tam çakışmıyorsa, ondan erken çiçeklenen Ne Pus Ultra ve ondan geç çiçeklenen Texas çeşidi ile bahçe tesis etmekte fayda vardır.

BUDAMA

Gövde üzerinde ana dalların budaması, sayıları ve düzenlenmesi yeni kurulan badem bahçelerinde dikimden sonra dikkat edilecek önemli hususlardandır. Ağaçlara ilk yıldan itibaren istenen taç şeklinin verilmesi gerekir. Bunedenle genç ağaçların budanmasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Verim çağındaki ağaçlarda aynı şekilde dikkatle izlenmeli ve her yıl gereken budama yapılmalıdır.


Özar Fidancılık Ve Peyzaj

Badem hakkında daha fazla bilgi ve Badem Fidanı temin etmek (Satın Almak) için bize ulaşın...

Arif Arslan
Orman Mühendisi

Özar Fidancılık ve Peyzaj

Tel:0536 966 36 09
0506 659 76 96

Adres:Adnan Menderes Mah. Atatürk Cad. Sanayi Kavşağı No:2 Merkez/Osmaniye

0 yorum: